АДВОКАТТАРДЫҢ ПАРТИСИПАТИВТІ ПРОЦЕДУРАНЫ ЖҮРГІЗУІ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАР

Республикалық адвокаттар алқа

төралқасымен

2016 жылғы 11  наурыза мақұлданған

Адвокаттардың партисипативті процедураны жүргізуі жөніндегі әдістемелік нұсқаулықтар

АСТАНА  қаласы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

2016 жыл

МАЗМҰНЫ

          Кіріспе бөлім.

Бөлім 1. Жалпы ережелер

Параграф 1. Партисипативті процедураның қолданылу саласы

Параграф 2. Адвокаттардың партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі әдістемелік ұсыныстарда қолданылатын негізгі ұғымдар.

Параграф 3. Партисипативті процедура мақсаттары

Параграф 4. Партисипативті процедураны жүргізу қағидаттары

Параграф 5. Еріктілік

Параграф 6. Партисипативті процедура тараптарының бірдей құқықтылығы

Параграф 7. Партисипативті процедураға араласуға жол бермеушілік

Параграф 8. Партисипативті процедура аясындағы келіссөздердегі адвокаттардың құқықтары мен міндеттері

Параграф 8. Партисипативті процедура аясындағы келіссөздердегі адвокаттардың құқықтары мен міндеттері

Параграф 9. Партисипативті процедура тараптарының құқықтары мен міндеттері

Бөлім 2. Партисипативті процедураны жүргізу

Параграф 10. Партисипативті процедураны жүргізу тәртібі.

Параграф 11. Партисипативті процедураны жүргізу орны және уақыты.

Параграф 12. Партисипативті процедураны жүргізу тілі

Параграф 13. Партисипативті процедураны жүргізу шарттары

Параграф 14. Адвокатпен бірге партисипативті процедураны жүргізу туралы келісімшарттың нысаны және мазмұны

Параграф 15. Партисипативті процедураларды жүргізумен байланысты шығындар

Параграф 16. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуымен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастар аясында партисипативті процедураны жүргізу ерекшеліктері

Параграф 17. Отбасылық қарым-қатынастар аясындағы партисипативті процедураны жүргізу ерекшеліктері

Параграф 18. Партисипативті процедураны тоқтату

Параграф 19. Партисипативті процедурада қол жеткізілген азаматтық-құқықтық дауды реттеу туралы келісім.

Бөлім 3. Қорытынды ережелер

Параграф 20. Партисипативті процедураны жүргізу бойынша адвокаттардың біліктілігін жоғарылату тәртібі.

Параграф 21. Партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі әдістемелік ұсыныстарды әрекетке енгізу тәртібі.

Адвокаттармен партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі әдістемелік ұсыныстар.

Бұл әдістемелік ұсыныстар азаматтық үрдіс аясында адвокаттармен партисипативті процедураны ұйымдастыру және жүргізу саласындағы қоғамдық қарым-қатынастарда, сонымен бірге Қазақстан Республикасындағы дауларды реттеу бойынша балама әдіс ретінде қолданылады, оның қағидаттарын және процедураның өзінің жүргізілу әдіснамасын айқындайды.

Бөлім 1. Жалпы ережелер

Параграф 1. Партисипативті процедураның қолданылу саласы

1. Партисипативті процедураны қолдану саласы, егер өзгесі Қазақстан Республикасының заңдарымен айқындалмаса, бұқаралық-құқықтық даулардан өзге, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуыммен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастардан туындайтын азаматтық-құқықтық даулар болып табылады.
2. Партисипативті процедура, егер келесідегідей даулар партисипативті процедураға қатыспайтын үшінші тұлғалардың және сотпен қабілетсіз немесе шектеулі қабілетсіз болып мойындалған тұлғалардың мүдделерін қорғаса немесе қорғауы мүмкін жағдайда, осы баптың 1 тармағымен көрсетілген қарым-қатынастардан туындайтын дауларға қолданылмайды.
3. Партисипативті процедура тараптардың бірі мемлекеттік билік немесе басқару органы болып табылатын жағдайда, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуыммен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастардан туындайтын дауларға қолданылмайды.

Параграф 2. Адвокаттардың партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі әдістемелік ұсыныстарда қолданылатын негізгі ұғымдар

Бұл әдістемелік ұсыныстарда келесі негізгі ұғымдар қолданылады:

1) партисипативті процедура – бұл келесілерді өзара тиімті келісімге қол жеткізу мақсттарында соттың қатысуынсыз, тараптардың адвокаттарының міндетті қатысуыммен тараптар арасындағы дауды реттейтін және тараптардың ерікті келісімі бойынша іске асырылатын келіссөздік үрдіс;

2) партисипативті процедура тараптары – бұл партисипативті процедураға қатысатын, осы Ұсыныстардың 1-бабы, 1-тармағында көрсетілген қарым-қатынастар субъектілері;

3) білікті заң жәрдеміне жүгінген тұлға мен адвокат келісімшарты (тараптардың тапсырма келісімшарттары) – бұл білікті заң жәрдемін көрсету, оның ішінде партисипативті процедура басталғанға дейін дауды реттеуге қатысты мақсаттарда адвокатпен (адвокаттармен) бекітілетін тараптардың әрқайсысының жазбаша келісімі;

4) партисипативті процедура қатысушылары – бұл азаматтық іс немесе азаматтық-құқықтық дау бойынша тараптар және олардың адвокаттары;

5) партисипативті процедура аясындағы дауды реттеу туралы келісім – соттың қатысуынсыз, тараптардың адвокаттарының қатысуыммен келіссөздер нәтижесінде олармен қол жеткізілген, тараптардың жазбаша келісімі;

6) партисипативті процедура аясында бекітілген келісімдерді бекіту туралы анықтама,  – бұл Қазақстан Республикасының Азаматтық іс-жүргізу Кодексінің ережелеріне сәйкес, азаматтық істегі тараптардың өтінімі бойынша адвокаттардың процедураларды аяқтағаннан кейін сотпен енгізілуі мүмкін сот акті.

Параграф 3. Партисипативті процедура мақсаттары

Партисипативті процедура мақсаттары болып табылады:

• процедураның екі тарабының да көңілінен шығатын келісім түріндегі дауды шешу (реттеу) нұсқасына қол жеткізу;
• дауды оперативті шешу (реттеу (10 жұмыс күнінен артық емес);
• тараптардың материалдық шығындарын төмендету;
• тараптардың шиеленісу деңгейін төмендету, даулы сәттерді жою салдарынан тараптар арасындағы тұрақты қарым-қатынастарды қалыптастыру және сақтау;
• халықаралық деңгейде іскери беделді нығайтуға ықпал ететін, халықта құқықтық мәдениетті қалыптастыру;
• сот жүйесіне түсетін жүктемені төмендету.

Параграф 4. Партисипативті процедураны жүргізу қағидаттары

Партисипативті процедура келесі қағидаттар негізінде адвокаттармен жүргізіледі:

1) тараптардың қатысу еріктілігі;

2) келіссөздерде тарапетардың тең құқықтылығы;

3) партисипативті процедураға араласуға жол бермеушілік;

4) өзінің сенім артушысы мүдделерінде әрекет ететін, партисипативті процедура аясында келіссөздер жүргізілетін қатысумен адвокат әрекеттерінің заңдылығы.

Параграф 5. Еріктілік

1. Партисипативті процедураға қатысу шарттары адвокатпен (адвокаттармен) тапсырма келісімшартында, сонымен бірге өндірісінде дауларды қарастыру ісі бар, сот мекенжайына жөнелтілген тараптардың жазбаша өтінімінде көрсетілген, тараптардың өзара ерік білдіруі болып табылады.
2. Партисипативті процедура тараптары келесі туралы сотты жазбаша түрде ақпараттандыра отырып, оның кез-келген сатысында келіссөздерден бас тартуға құқылы.
3. Партисипативті процедура барысында тараптар өзінің білгенінше өзінің материалдық және процессуалдық құқықтарын жұмсауға, талаптардың көлемін ұлғайтуға немесе кемітуге немесе сотта өтінім етілген талаптар негіздемелерін және мәнін өзгертуден өзге, даудағы шағымдардан, талаптардан немесе өзге ниеттерден бас тартуға құқылы.
4. Тараптар өзара тиімді келісім нұсқаларын талқылау үшін сұрақтарды таңдауда еркін.

Параграф 6. Партисипативті процедура тараптарының бірдей құқықтылығы

Партисипативті процедура тараптары адвокаттарды, ондағы өз ұстанымдарын, оны қорғау құралдары мен тәсілдерін таңдау кезінде, ақпаратты алу кезінде, даулы реттеу туралы келісім шарттарының тиімділігін бағалауда тең құқықтарды қолданады және бірдей міндеттерге ие болады.

Параграф 7. Партисипативті процедураға араласуға жол бермеушілік

1. Партисипавті процедурасын жүргізу келіссөздеріне қатысу кезінде адвокат тарапқа, мемлекеттік органдарға, өзге заң, лауазымдық және жеке тұлғаларға тәуелсіз. Адвокат рұқсат етілуі Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызмет туралы» Заңымен, Адвокаттар этикасының Кодексімен және осы Нұсқаулықтармен айқындалатын, келіссөздер құралдары мен әдістерін таңдауда өзіндік сипатқа ие.
2. Адвокат партисипативті процедура аясында өзінің сенім артушы мүдделерінде келіссөздерді жүргізуі тиіс. Келіссөздерді жүргізу кезінде адвокатқа кедергі келтіретін жағдайлардың болуы жағдайында ол бұл туралы өзінің сенім артушысына хабарландыруы тиіс.
3. Қазақстан Республикасының заңдарымен қарастырылған жағдайлардан өзге, партисипативті процедура аясында келіссөздерді жүргізу кезінде адвокаттың қызметіне араласуға рұқсат етілмейді.

Параграф 8. Партисипативті процедура аясындағы келіссөздердегі адвокаттардың құқықтары мен міндеттері

1. Адвокаттар құқылы:

1)  Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен қарастырылған шектеулерде дау мәніне қатысты ақпаратты жинауға;

2)  партисипативті процедура барысында барлық тараптармен біруақытта секілді, тараптардың әрқайсысымен жеке кездесулер жүргізуге және оларға дауды шешу жөніндегі ауызша және жазбаша ұсыныстар мен дәлелдемелерді ұсынуға;

3) адвокаттық құпияны қадағалай отырып, партисипативті процедуралар бойынша өзінің адвокаттық қызметін жүзеге асыру туралы қоғамды ақпараттандыруға.

1. Адвокаттар міндетті:

1) партисипативті процедура аясында келіссөздерді жүргізу кезінде даудағы тараптар ретінде өзінің сенім артушысының келісімімен ғана әрекет етуге;

2) партисипативті процедура басталғанға дейін сенім артушыға оның мақсаттарын, дауды реттеу жөніндегі келісім қорытындыларының құқықтық салдарларын, сонымен бірге оның құқықтары мен міндеттерін түсіндіру.

1. Адвокатар келіссөздерді жүргізу кезінде Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызмет туралы» Заңын және Адвокаттардың кәсіби этикасы Кодексін қадағалауға міндетті.
2. Адвокаттар сонымен бірге ҚР «Адвокаттық қызмет туралы» Заңымен қарастырылған өзге құқықтарға ие және өзге де міндеттемелерді орындай алады.

Параграф 9. Партисипативті процедура тараптарының құқықтары мен міндеттері

1. Партисипативті процедура келіссөздерінде тараптар құқылы:

1) өзінің білгенінше онда қатысу үшін адвокатты (адвокаттарды) ерікті таңдауға;

2) процедураға қатысатын адвокаттан (адвокаттардан) бас тартуға;

3) партисипативті процедура келіссөздерінің кез-келген сәтінде оған қатысудан бас тартуға;

4) партисипативті процедураны жүргізуге жеке немесе құзіреттіліктері заңмен бекітілген тәртіпте рәсімделген, сенімхаттарға негізделген өкілдері арқылы қатысуға;

5) дауды реттеу туралы келісімдердің орындалмауы немесе тиісті түрдегідей емес орындалуы жағдайында партисипативті процедура тәртібінде өндірісінде іс бар және осыған байланысты партисипативті процедура жүзеге асырылған сотқа Қазақстан Республикасының заңнамасымен бекітілген тәртіпте еріксіз орындау туралы өтінішімен жүгінуге.

1. Партисипативті процедура тараптары осы келісіммен қарастырылған тәртіпте және мерзімдерде дауды реттеу туралы келісімді орындауға міндетті.
2. Партисипативті процедура тараптары Қазақстан Республикасының заңнамасымен қарастырылған өзге құқықтарға ие және өзге міндеттерді орындай алады.

Бөлім 2. Партисипативті процедураны жүргізу

Параграф 10. Партисипативті процедураны жүргізу тәртібі.

1. Партисипативті процедура осы Нұсқаулықтарға сәйкес және тараптармен алдын-ала келісілген тәртіп бойынша жүргізіледі.
2. Партисипативті процедура үш кезеңнен тұрады: ұсыныстарды ұсыну, баламаларды әзірлеу және баламаларды таңдау.

Параграф 11. Партисипативті процедураны жүргізу орны және уақыты.

1. Тараптар партисипативті процедураның жүргізілу орны туралы өзінің білгенінше келісе алады.
2. Тараптар өзара келісім бойынша партисипативті процедураны жүргізу күні мен уақытын айқындайды.

Параграф 12. Партисипативті процедураны жүргізу тілі

1. Тараптар өздерінің білгенінше партисипативті процедураны жүргізу барысында қолданылатын тіл немесе тілдер туралы келісе алады.
2. Талап арызы бойынша тараптар арасында жазбаша келісімнің бекітілу жағдайында ол азаматтық сот өндірісі жүргізіліп жатқан тілде құрылуы тиіс.

Параграф 13. Партисипативті процедураны жүргізу шарттары

1. Партисипативті процедураны жүргізу тараптардың өзара келісімі бойынша жүзеге асырылады.
2. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуыммен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастардан туындайтын дауларды реттеу кезінде адвокаттардың қатысуыммен партисипативті процедурадағы келіссөздер сотқа жүгінгенге дейін, сот талқылауын бастағанға дейін және іс бойынша сот шешімін шығарудан кейін қолданылуы мүмкін.
3. Азаматтық сот өндірісін жүзеге асырушы органдардың лауазымды тұлғалары және соттар қандай да бір нысанда тараптарды партисипативті процедураға мәжбүрлеуге құқылы емес.
4. Тарапқа партисипативті процедураға жүгінуге ұсыну өзге тараптың өнішімен, Азаматтық іс жүргізу Кодексіне сәйкес сотпен немесе адвокатпен жасалынуы мүмкін.
5. Азаматтық сот өндірісінің аясында партисипативті процедураны жүргізу бұл туралы тараптардың бірі сотқа өтінім етілген немесе қолданыстағы азаматтық іс жүргізу заңнамасының аясында саналы мерзімдерде аталмыш процедура аясында келіссөздерді жүргізу сотпен ұсынылған күннен басталады.
6. Егер тараптардың бірі жазбаша түрде партисипативті процедураны жүргізу туралы ұсынысты бағыттаса және оның бағыттаған күннен бастап он күнтізбелік күн ішінде немесе ұсыныста көрсетілген өзге саналы мерзім ішінде келіссөздерді жүргізуге екінші тараптың келісімін алмаса, мұндай ұсыныс бас тартылған болып есептеледі.
7. Партисипативті келіссөздерді жүргізу үшін тараптар бір немесе бірнеше адвокаттарды таңдайды.
8. Адвокаттар алқасы егер тараптар аталмыш ұйымға сәйкес жүгіну немесе сұрау жөнелтсе, адвокат (адвокаттар) кандидатурасын ұсына алады.
9. Партисипативті процедураны жүргізу мерзімдері азаматтық сот өндірісі аясында азаматтық істерді қарастыру мерзімдерінің талаптарын ескере отырып, тараптардың өзара келісімемен айқындалады.

Егер адвокаттардың қатысуыммен партисипативті процедура азаматық үрдістің аяларынан тыс жүзеге асырылса, тараптар және олардың адвокаттары аталмыш процедура отыз күнтізбелік күннен артық емес мерзімде жүзеге асырылуы тиіс болатындай етіп барлық мүмкін іс-шараларды жүзеге асыру қажет. Кейбір айрықша жағдайларда шешілетін даудың күрделігіне байланысты қосымша ақпаратты немесе құжаттарды алу қажеттілігімен партисипативті процедураның мерзімі дау тараптарының келісімі бойынша, алайда отыз күнтізбелік күннен асырмастан жүзеге асырылуы мүмкін.

Параграф 14. Адвокатпен бірге партисипативті процедураны жүргізу туралы келісімшарттың нысаны және мазмұны

1. Азаматтық сот өндірісі аясында партисипативті процедурада келіссөздер арқылы дауды шешу туралы тараптардың өзара келісімге келуі жағдайында келіссөздерге қатысу үшін негіздеме Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызметі туралы» Заң талаптарына сәйкес бекітілген, жазбаша нысанда рәсімделген заң жәрдемінің көрсетілуі туралы тапсырма келісімшарты болып табылады.
2. Егер жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуыммен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастардан туындайтын дауларды реттеу кезінде адвокаттардың қатысуыммен өтетін партисипативті келіссөздер сотқа жүгінге дейін қолданылса, онда сот талқылауы басталғанға дейін партисипативті процедурада келіссөздерді жүргізуге заң жәрдемін көрсету туралы тапсырма келісімшартының маңызды шарттары келесілер болып табылады:

1) партисипативті процедураларды жүргізу туралы келісімшартты құру күні, уақыты және орны;

2) дауа тараптарының атауы, уәкілеттіліктері көрсетілген олардың өкілдерінің тектері және бас әріптері, қызметтері;

3) дау мәні;

4) келіссөздерді жүргізу үшін таңдалынып алынған (таңдалған) адвокат (немесе адвокаттар) туралы мәліметтер;

5) партисипативті процедураларды жүргізумен байланысты шығындардың шарттары, тәртібі және көлемі;

6) партисипативті процедураларды жүргізу тілі;

7) тараптардың міндеттемесі және мұндай міндеттемені орындамау салдарлары;

8) партисипативті процедуралар аясында дауды реттеуге қатысатын адвокаттың жауапкершілік көлемі және негіздемелері; келіссөздер тараптары үшін шығындарға (залалдарға) алып келген әрекет (әрекетсіздігі) үшін;

9) тараптардың деректемелері (жеке басты куәландыратын деректер, тұрғын орны, байланыс телефондары);

10) партисипативті процедураларды жүргізу мерзімі;

11) партисипативті процедураларды жүргізу тәртібі;

1. Тараптармен адвокаттарға қойылатын қосымша талаптар бекітілуі мүмкін.
2. Партисипативті процедура тараптарымен адвокатқа келіссөздер жүргізгені үшін сыйақы төлемдерін көлем тәртібі мен көлемі адвокаттармен ұйымымен бекітілген тәртіпте айқындалуы мүмкін.

Параграф 15. Партисипативті процедураларды жүргізумен байланысты шығындар

1. Партисипативті процедуларды жүргізумен байланысты шығындар келесілерден тұрады:

1)   адвокаттың сыйақысы (гонорары);

2) партисипативті процедураны жүргізумен байланысты адвокатқа келтірілген шығындар, оның ішінде дауды реттеу келіссөздерін жүргізуді қарастыру орнына жол жүру төлеміне, мекендеуге және тамақтануға (іссапарлық) кететін шығындар және өкілдік шығындар;

3) мамандардың, сарапшылардың, бағалаушылардың қорытындыларының төлеміне кететін шығындар, яғни партисипативті процедураларға келіссөздер үшін ақпараттарды жинау мақсаттарында тарап көтерген шығындар.

1. Адвокаттар партисипативті процедураны ақылы негізде секілді, тегін негізде жүргізеді. Егер тарап келіссөздерде мемлекетпен кепілдендірілген қаражаттар есебінен заң жәрдемін көрсетуге құқылы болса, адвокат тиісті түрдегідей сәйкес бюджеттен шығындарды бірізді орнын толтыру үшін Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызметі туралы» Заңына сәйкес білікті заң жәрдемін көрсету үшін сәйкес құжаттарды рәсімдеуге міндетті.
2. Адвокаттарды сыйақыландыру көлемі партисипативті процедура басталғанға дейін тараптан тапсырма келісімшарты бойынша анықталады.
3. Егер адвокат оған білікті заң жәрдемін көрсетуге кедергі келтіретін жағдайларға байланысты партисипативті процедураны жүргізуден бас тартса, ол оған тараппен төленген ақша сомасын қайтаруға міндетті.

Параграф 16. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қатысуымен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастар аясында партисипативті процедураны жүргізу ерекшеліктері

1. Азаматтық сот өндірісі аясында жеке және (немесе) заң тұлғаларының қатысуыммен азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге құқықтық қарым-қатынастардан туындайтын, дауларды реттеу кезіндегі партисипативті процедура тараппен сотқа дауды реттеу және келісімді бекіту мақсатымен келіссөздерді жүргізуге ерікті ниеті туралы мәлім етілген күннен бастап он күнтізбелік күннен кеш емес мерзімде аяқталуы тиіс.
2. Азаматтық сот өндірісі аясында жүргізілетін партисипативті процедураның тоқтатылуы жағдайында тараптар өндірісінде азаматтық ісі бар сотқа келесілерді кідірместен жөнелтуге міндетті:

1) дауды реттеу жағдайында – қол қою күнінде партисипативті дау аясында дауды реттеу туралы жазбаша келісім;

2) өзге жағдайларда – тараптар партисипативті процедураны бұдан әрі жүргізуден бас тартқан күнінде тараптар арасындағы келісімді бекіту мүмкінсіздігіне байланысты мәні бойынша істі қарастыру күнінің тағайындалуы туралы жазбаша өтінім.

 Параграф 17. Отбасылық қарым-қатынастар аясындағы партисипативті процедураны жүргізу ерекшеліктері

1. Партисипативті процедура арқылы некені жалғастыру, ата-ана құқықтары іске асыру, балалардың тұрғылықты мекенжайларын айқындау, балаларды ұстауда ата-аналардың салымы, сонымен бірге отбасылық қарым-қатынастарда туындайтын кез-келген өзге алуан көзқарастарға қатысты жұбайлар арасында алуан көзқарастар шешімін табуы мүмкін.
2. Отбасылық қарым-қатынастар саласында партисипативті процедураны жүргізу кезінде адвокат баланың заңды мүдделерін ескеруі қажет.
3. Егер партисипативті процедура барысында баланың қалыпты өсуіне және дамуына қауіп төндеретін немесе төндіруі мүмкін немесе оның заңды мүдделеріне күрделі залал келтіретін фактілердің айқындалса, адвокат бала құқықтарын қорғау бойынша құзіреттіліктерді жүзеге асыратын органға жүгінуге міндетті.

Параграф 18. Партисипативті процедураны тоқтату

Партисипативті процедурадағы келіссөздер келесі жағдайларда тоқтатылады:

1) тараптардың дауды реттеу туралы келісімге қол қоюы – мұндай келісімге қол қойылған күннен бастап;

2) партисипативті процедурада келіссөздер арқылы дауды шешу мүмкіндігін шектейтін жағдайларды адвокатпен айқындауы;

3) келіссөздер арқылы дауды шешу мүмкінсіздігімен байланысты партисипативті процедурадан тараптардың жазбаша бас тартуы – мән бойынша істі тыңдауға тағайындалуы туралы өтініммен сотқа жүгіну күнінен бастап;

4) партисипативті процедураны жалғасырудан тараптардың бірінің жазбаша бас тартуы – тарап адвокатының екінші тараптың қатысуынан жазбаша бас тартуды жөнелткен күннен бастап;

5) партисипативті процедураның жүргізілу мерзімінің аяқталуы – осы Ұсыныстардың 13 Параграфы 6 және 9-тармақтарының ережелерін ескере отырып, оның аяқталу күнінен бастап.

Параграф 19. Партисипативті процедурада қол жеткізілген азаматтық-құқықтық дауды реттеу туралы келісім.

1. Партисипативті процедура аясындағы келіссөздерде тараптармен қол жеткізілген азаматтық-құқықтық дауды реттеу туралы Келісім келесіден шығатын оның заңды салдарлар мазмұнымен бірге азаматтық-құқықтық келісім нысанында жазбаша түрде бекітіледі; тараптардың қолдары қойылады және азаматтық сот өндірісі аясында сотпен бекітіледі. Партисипативті процедураға қатысушы адвокаттар келіссөздердің қатысушылары ретінде дауды реттеу туралы келісімге қол қояды және келесімде тарап болып табылмайды, сонымен бірге кейіннен мүмкін дау бойынша тараптар ретінде кейін тартылмауы мүмкін.
2. Келісім партисипативті процедура тараптар, дау мәні, келіссөздерге қатысты адвокат немесе адвокаттар туралы, сонымен бірге тараптармен келісілген келісім шарттары, олардың орындалу мерзімдері мен тәсілдері және олардың орындалмауы немесе тиісті түрдегідей емес орындалу салдарлары туралы деректерден тұруы тиіс.
3. Дауды реттеу туралы келісім келесілер қарастырылған тәртіпте және мерзімдерде ерікті түрде партисипативті процедура тараптарымен орындалуы тиіс.
4. Егер партисипативті процедура аясында бекітілген келісім сотпен бекітілген болса, онда ола Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу Кодексімен қарастырылған тәртіпте сотқа бағытталған мүдделі тараптың өтініші бойынша ықтиярсыз орындалуы тиіс.
5. Сотта азаматтық істі қарастырғанға дейін бекітілген, партисипативті процедура аясында дауды реттеу туралы келісім тараптардың азаматтық құқықтары мен міндеттерінің айқындалуына бағытталған азаматтық-құқықтық келісім ретінде ұсынылады. Партисипативті келіссөздердің мұндай келісімін бұзған тарапының мұндай келісімді орындамауы немесе тиісті түрдегідей емес орындауы жағдайында ол Қазақстан Республикасының заңнамасымен қарастырылған тәртіпте жауапкершілікке ие болады.
6. Азаматтық үрдіс барысында партисипативті процедураны жүргізу кезінде тараптармен қол жеткізілген дауды реттеу туралы келісім өндірісінде азаматтық іс бар сотқа кідірместен жөнелтіледі. Дауды реттеу туралы келісім Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу Кодексімен қарастырылған тәртіпте сотпен бекітіледі.

Бірінші, апелляциялық және кассациялық инстанциялық соттармен бекітілген партисипативті процедура тәртібінде дауды реттеу туралы келісімді тараптардың бекітуі кезінде талапкерге бюджеттен Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу және Салық (бюджетке міндетті төлемдер туралы) Кодекстерімен бекітілген тәртіпте төленген мемлекеттік баж қайтарылады.

1. Партисипативті процедура аясында тараптармен қол жеткізілген азаматтық сот өндірісі тәртібінде дауды реттеу туралы келісім ол бекітілген сот анықтамасы заңды күшіне енгізілген күннен бастап күшіне енеді.
2. Соттан тыс партисипативті процедура аясында тараптармен қол жеткізілген дауды реттеу туралы келісім оған тараптар қол қойған күніне күшіне енеді.

Бөлім 3. Қорытынды ережелер

Параграф 20. Партисипативті процедураны жүргізу бойынша адвокаттардың біліктілігін арттыру тәртібі.

Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу Кодексімен қарастырылған партисипативті процедураны жүргізуге адвокаттардың экклюзивті құқығын, партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі сәйкес даярлықты өту туралы құжатты (сертификатты) бере отырып, адвокаттардың кәсіби даярлығы мен біліктілігінің жоғарылауын ескере отырып, келесілерді жүргізуге тек адвокаттар бірлестігінің мекемелері құқылы: адвокаттар алқалары (оның ішінде машықтандыру және біліктілікті жоғарылату орталықтары, заң кеңестері) және адвокаттық кеңселер.

Параграф 21. Партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі әдістемелік ұсыныстарды әрекетке енгізу тәртібі.

Партисипативті процедураны жүргізу жөніндегі осы әдістемелік нұсқаулар Республикалық алқа Президиумымен олардың бекітілу сәтінен бастап күшіне енеді